مقدمه
گاز اکسیژن بی رنگ و بی بو و بدون طعم و غیر سمی است. یک حجم گاز اکسیژن در ۲۰°C و فشار mmHg 760 در ۳۲ حجم آب و در حدود ۷ حجم الکل محلول است. وزن یک لیتر ۱ گاز اکسیژن در صفر درجه سلسیوس و فشار mmHg 760 حدود gr 1٫۴۲۹ است که به میزان اندک سنگین تر از هوا است. رنگ اکسیژن مایع، آبی کم رنگ بوده و نقطه جوش آن C° ۱۸۲٫۹- می باشد.
تبخیر یک حجم اکسیژن مایع در C° ۱۵ و فشار mmHg 760، حدود ۸۴۰ حجم گاز تولید می کند. در صورت تماس اکسیژن مایع و یا گاز اکسیژن سرد با پوست و مجاری تنفسی، به دلیل برودت زیاد موجب وارد شدن صدمات شدید و انجماد آن می شود.
تنفس اکسیژن خالص در فشارهای نسبی بالا برای سلامتی می تواند مضر باشد. قرار گرفتن طولانی در معرض اکسیژن خالص می تواند بر ریه و سامانه عصبی تاثیر بگذارد و موجب آماس شش، کاهش ظرفیت و آسیب به بافت های ششی و تاثیر بر سامانه عصبی شامل کاهش بینایی، تشنج و اغما شود.
یادآوری – برای اطلاعات بیشتر به برگه داده های شیمیایی اکسیژن (MSDS) مراجعه شود.
گاز اکسیژن جزو گازهای شدید اکسید کننده است، گاز اکسیژن به تنهایی غیرقابل اشتعال است ولی با حضور منبع اشتعال و یک سوخت می تواند موجب بروز احتراق و تسریع در سوختن بشود. اکسیژن با مواد آلی نظیر روغن، گریس یا قیر در صورتی که بوسیله شعله مشتعل گردد، بشدت واکنش میدهد و مقدار زیادی انرژی آزاد می کند.
موادی که تحت شرایط معمول در هوا نمی سوزند، می توانند در هوای غنی از اکسیژن بسوزند و موادی که در هوا تحت شرایط معمول میسوزند، در هوای غنی از اکسیژن خیلی شدید و با دمای بالاتر خواهند سوخت.
هدف
هدف از تدوین این استاندارد ملی تعیین ویژگیها، روش های آزمون، ظروف، نشانه گذاری و ایمنی گاز اکسیژن برای مصارف پزشکی می باشد.
یادآوری – علاوه بر مصارف پزشکی، گاز اکسیژن می تواند مصارف بهداشتی نیز داشته باشد.
دامنه کاربرد
این استاندارد برای اکسیژن ذخیره شده به صورت گاز در سیلندرهای تحت فشار یا قوطی های فلزی آئروسل و به صورت مایع در ظروف نگهدارنده اکسیژن مایع که برای مصارف پزشکی عرضه می شوند، کاربرد دارد.
این استاندارد ملی ویژگی های گاز اکسیژن برای مصارف پزشکی را در بر می گیرد که در ظروف با ویژگیهای تعیین شده در بند ۸ این استاندارد، پر و عرضه شود. یاد آوری ۱- برای مصارف پزشکی اکسیژن مایع به گاز تبدیل شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
این استاندارد برای ویژگی اکسیژن تولید شده با دستگاه های تغلیظ کننده اکسیژن برای استفاده در سیستم های لوله کشی گاز طبی، کاربرد ندارد. ویژگی “هوای غنی از اکسیژن ” تولید شده به وسیله تغلیظ کننده اکسیژن در استاندارد ملی ایران ۱۰۷۶۶ تعیین شده است.
